دسترسی به دنیای مجازی، حق مسلم نابینایان است.

همیشه جای خالی چنین بلاگی را در خانواده ی بلاگهای فارسی خالی می دیدم. امیدوارم این بلاگ سرآغاز کوششی باشد از سوی نابینایان برای رفع تفاوتهای فاحش که در دسترسی این افراد به دنیای مجازی و اینترنت وجود دارد. با تشکر، علی اصغر اسدی، مدیر و نویسنده ی بلاگ.

۱۳۸۸ بهمن ۱۶, جمعه

آیا می دانید DAISY چیست؟

از زمانی که آموزش نابینایان در سطح جهان به طور رسمی آغاز شد، دو راه برای افزایش سطح مطالعه ی این افراد پیشنهاد و اجرا شد: تبدیل و چاپ کتب به خط بریل و خواندن کتب به وسیله ی گویندگان مختلف و ضبط آنها که ابتدا بر روی نوارهای کاست و سپس بر روی CD انجام می گرفت.
با وقوع تحولات عمده ای که دسترسی افراد نابینا به کامپیوتر را ممکن ساخت، کتب دیجیتال بسیار مورد توجه قرار گرفت. چرا که این کتب برای همه از جمله نابینایان قابل استفاده بود و یک فرد نابینا می توانست با اشغال حداقل فضا حد اکثر استفاده را ببرد. یعنی حجم زیادی از کتب دیجیتال می توانست بر روی یک ابزار کوچک و یا حافظه ی کامپیوتر جای گیرد.
پس کتابخانه های الکترونیک از همین جا به وجود آمد که امکان دانلود کتب را برای نابینایان فراهم می کرد.
وجود OCR نیز کمک شایانی بود برای تبدیل مستقیم کتب به فایل های دیجیتال که کار را به مراتب آسان تر می کرد.
اما دنیای مجازی، از این هم فراتر رفت و به فکر افتاد که جستجو در کتب الکترونیک را برای افراد نابینا آسان کند و این سرآغاز پدید یک فرمت جدید برای کتب الکترونیک بود.
این قالب جدید، DAISY نام دارد که مخفف “Digital Accessible Information System” است.
شاید این عبارت را بتوان سیستم دیجیتال اطلاعات قابل دسترس نامید.
این پدیده در واقع می تواند کتب را فقط در قالب متن یا به شکل کامل خود در قالب متن و فایل های صوتی در بر گیرد.
در شکل دوم کاربر می تواند هم با استفاده از TTS به مطالعه ی کتاب بپردازد و هم با صدای انسانی ضبط شده.
در واقع، فرد می تواند از هر جای کتاب که می خواهد شروع به مطالعه کند و نوع مطالعه ی خود را از میان شنیدن صدای انسانی ضبط شده یا صدای TTS کامپیوتر انتخاب کند.
تصور کنید که فرد در مورد دیکته ی یک واژه زمانی که با صدای انسان آن را می شنود دچار تردید باشد.
او می تواند بلافاصله صدای انسانی را قطع کرده و به متن دیجیتال مراجعه کند و شک خود را برطرف کند. و سپس دوباره از همان جا که کرسر بر روی متن دیجیتال قرار دارد، به مطالعه ی خود ادامه دهد.
ویژگی منحصر بفرد DAISY, ترکیب متن و صداست و نیز آسان بودن حرکت در بخش های مختلف کتاب درست مثل اینکه کاربر در حال ورق زدن کتاب و جستجو در بخش های مختلف کتاب است.
علاوه بر این در نوع کامل این فرمت که صدا و متن دیجیتال همراه با هم است، فایل های صوتی به تکه های کوچک تقسیم می شود تا فرد بتواند حتی سرعت خواندن متن را بدون اینکه کیفیت ادای کلمات ضبط شده خراب شود کاهش یا افزایش دهد.
ضمناً در این قالب از کتب گویا، فرد نابینا می تواند در جاهای مختلف کتاب، نشانه گذاری کند و مثلاً مطالب مهم را مشخص کند. درست مثل افراد بینا که گاهی در هنگام مطالعه زیر مطالب مهم را خط می کشند.
فرد می تواند در مورد یک مطلب توضیحاتی را اضافه کند درست مثل محققانی که در کار خود در حاشیه ی کتاب ممکن است مطلبی را بنویسند که برای تحقیقشان اهمیت زیادی دارد.
فرد نابینا می تواند به آسانی این یادداشت ها و نشانه گذاری ها در کتاب الکترونیک را پیدا کرده و یا ویرایش کند.
در حال حاضر استانداردهای 2 و 3 از کتب DAISY عرضه شده که استاندارد 2 با استاندارد XHTML و SMIL مطابقت دارد و استاندارد 3 علاوه بر این با استاندارد ANSI نیز هماهنگ است.

توضیح:
- استاندارد XHTML مخفف Extensible Hypertext Markup Language است که برای مرورگرهای کوچک که در گوشی های موبایل تعبیه شده بسیار مناسب است و ویژگی های متون HTML و XML را با هم دارد.

- SMIL مخفف Synchronized Multimedia Integration Language است که به طراحان وب سایت و غیره اجازه می دهد عناصر صفحه ی وب را از هم جدا کنند مثلاً جداسازی متن و فایل های صوتی که در مورد مزایای آن و چگونگی این امر در بالا توضیحاتی داده شد.
کنسرسیوم DAISY در سال 1996 تأسیس شد که روز بروز بر تعداد اعضای آن که به تولید کتب DAISY در سراسر جهان مشغولند اضافه می شود.
به ویژه در کشورهای صنعتی، بسیاری از کتابخانه های ویژه ی نابینایان از شیوه ی سنتی استفاده از ضبط و کاست به سوی فرمت DAISY رفته اند.
البته برای جلوگیری از استفاده ی غیر قانونی از این کتب توسط کسانی که قانوناً صلاحیت استفاده از این منابع را ندارندو نیز حمایت از حقوق ناشرین و نویسندگان، کاربران در برخی موارد باید دارای User Name و Password برای ورود به سیستم و دانلود کتب باشند. در برخی موارد هم کتب به شکل رمزگذاری شده به کاربران نابینا داده می شود که آنان با استفاده از کلمه ی عبور خود می توانند فایل ها را باز کنند.
برای نمونه NLS که سرویس ویژه ی کتابخانه ی کنگره ی ملی آمریکا برای نابینایان استاز این تدابیر امنیتی استفاده می کند.
برای اطلاعات بیشتر به وب سایت
یکی دیگر از مراکز عمده ی تولید کتب گویا برای نابینایان در آمریکا RFB&D
  (Recording for the Blind and Dyslexic) می باشد.
این بنیاد غیر دولتی اخیراً خدمات خود را به صورت رایگان برای تمام نابینایان و افرادی که دارای اختلالات یادگیری هستند و ساکن آمریکا هستند درآورده است.
برای آگاهی بیشتر از خدمات این مؤسسه به آدرس زیر سر بزنید:
اما اکنون قصد داریم به برخی از شیوه های خواندن کتبی که دارای فرمت DAISY هستند اشاره کنیم:
به طور کلی می توان گفت که وسایل خواندن این کتب در دو گروه سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم می شود.
در گروه سخت افزارها (DAISY Players) سخت افزارهای جیبی و رومیزی را می توان نام برد که در زیر به برخی از نمونه های آن و شرکت های سازنده ی آن اشاره می کنیم:
Humanware:
این شرکت کانادایی مدل های سخت افزاری برای پخش فایل های DAISY را ساخته که در هر دو گروه جیبی و رومیزی می توان تولیدات آنرا دید.
مدل های جیبی این شرکت شامل "Victor Wave DAISY Player” و “Victor Stream DAISY Player” است.
مدل Wave DAISY Player, تقریباً در ابعاد یک CD Man است که 260 گرم وزن آن است و تا 9 ساعت باتری آن قابل شارژ است.
مدل Stream DAISY Player, قابلیت پخش CD را ندارد و با استفاده از USB و یا قرار دادن SD card می توان کتب را در آن ذخیره کرد.
این مدل ضمناً خود دارای TTS برای خواندن متون دیجیتال بوده و قابلیت ضبط صدا را نیز دارا می باشد.
وزن آن 180 گرم بوده و باتری آن تا 15 ساعت قابل شارژ است.
دو مدل رومیزی نیز توسط این شرکت تولید شده که شامل “Victor Reader Classic DAISY Player” و “Victor Reader Classic X+ Daisy Player” می باشد.
در مدل X+ صفحه کلید عددی امکانات بهتری به کاربر برای رفتن به بخش های مختلف کتاب را می دهد.
هر دو مدل 1100 گرم وزن دارند و در ظرف 4 ساعت کاملاً شارژ می شوند. این دو مدل قادرند تا 10 ساعت CD های DAISY و 25 ساعت CD های MP3 را با شارژ باتری پخش کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت این شرکت سر بزنید:

مدلهای Milestone 311 و 312:
این دو مدل هر کدام 85 گرم وزن دارند و مدل 312 ضمناً دارای TTS هایی از شرکت Acapela می باشد.
در ضمن مدل 312 دارای رادیوی FM و بلندگو نیز می باشد و دارای حافظه ی داخلی با حجم 1 گیگا بایت می باشد.
مدل 311 حافظه ی داخلی ندارد و دارای کارت SD با حجم 2 گیگا بایت است.
این دو مدل از طریق USB می توانند اطلاعات را در خود جای دهند و کوچکترین DAISY Player های موجود در بازارند.
اندازه ی آنها کمی پهن تر از کارت های اعتباری بانکی است.
برای آگاهی بیشتر به
سر بزنید.

Booksense T50:
این دستگاه محصول شرکت GW Micro است.
Booksense قادر به پخش تمام انواع DAISY و بسیاری از انواع فایل های صوتی شامل MP3, MP4, WAV, WMA, WMV, OGG, ASF, FLAC و 3GP می باشد.
Booksense می تواند صدا را با فرمت MP3 و WAV ضبط کند و دارای بلندگو و هدفن می باشد.
این مدل همراه با SD card با ظرفیت 2 گیگا بایت عرضه می شود و در مدل پیشرفته تری با نام Booksense T50XT, دستگاه دارای بلوتوث، رادیوی FM و SD card با ظرفیت 8 گیگا بایت می باشد.
وزن این مدل ها 115 گرم است. برای اطلاعات بیشتر به وب سایت شرکت GW Micro یا وب سایت زیر مراجعه کنید:

Plextalk Pocket DAISY Player Recorder:
این دستگاه کوچک به اندازه ی یک موبایل بوده و 110 گرم وزن دارد و در دو نوع با صفحه کلید سیاه با بدنه ی سفید و صفحه کلید سفید با بدنه ی سیاه ساخته شده است.
این دستگاه می تواند تا 32 گیگا بایت حافظه را به شکل SD card بشناسد. از بسیاری از فرمت های متنی مانند Word و HTML پشتیبانی می کند.
این مدل قادر به پخش 10 ساعت فایل صوتی و ضبط 8 ساعت در صورت شارژ کامل است.
ضمناً دارای USB, میکروفن و هدفن نیز می باشد.
برای اطلاعات بیشتر به آدرس شرکت تولید کننده ی این مدل بروید:

مدلهای رومیزی دیگر:

Plextalk PTX1:
این مدل در بسیاری از موارد شبیه مدل جیبی است ولی 2 کیلوگرم وزن دارد.
Plextalk PTR2:
این مدل قابلیت ضبط صدا و ذخیره کردن بر روی CD را هم دارد. این مدل دارای ورودی میکروفن و لاین این می باشد. ضمناً قادر است سرعت پخش صدا را از 50 درصد تا 300 درصد تغییر دهد و تنظیماتی برای کیفیت ضبط صدا دارد. ضمناً دارای تایمر، ساعت و تقویم نیز می باشد.
وزن این مدل، 940 گرم است.

نرم افزارهای DAISY Player:
یکی از نرم افزارهای مشهور در این مورد FS Reader نام دارد که شرکت Freedom Scientific آن را تولید کرده است.
این نرم افزار در هنگام نصب نرم افزار صفحه خوان JAWS به طور خودکار نصب می شود.
این شرکت، با تولید آخرین نسخه ی JAWS, نسخه ی FS Reader را بطور رایگان در اختیار همه قرار داد.
این نرم افزار و نمونه های مشابه آن، قادرند مانند نمونه های سخت افزاری، سرعت قرائت متون را تغییر دهند و در هر جا که کاربر بخواهد به جای متن نوشتاری، از صدای انسانی (در صورتی که در DAISY ضبط شده باشد) استفاده کنند که اهمیت این امر در همین مقاله توضیح داده شد.
EasyProducer:
این نرم افزار یک برنامه ی مفید برای تبدیل فایل های Word به فرمت DAISY می باشد و دارای TTS برای خواندن متون نیز بوده و قادر است که فایلها را بر روی CD مستقلاً رایت کند.
این نرم افزار ساخت شرکت Dolphin است که برای آگاهی بیشتر به
سر بزنید.
در این مقاله کوشیدیم به طور مختصر در مورد DAISY و نرم افزارها و سخت افزارهای مرتبط با آن سخن گوییم.
برای کسب جدیدترین اطلاعات در همه ی موارد مربوط به فرمت DAISY به بهترین وب سایت در این مورد که سایت کنسرسیوم DAISY است سر بزنید:

رفتن به بالاي صفحه

0 نظر:

ارسال یک نظر

اشتراک در نظرات پیام [Atom]

<< صفحهٔ اصلی

موتور جستجوی خود را برای یافتن کلمه ی مورد نظر در اینترنت انتخاب کرده و کلمه ی مورد نظر را بیابید:

Google Yahoo MSN

رفتن به بالاي صفحه