نابینایان و فنآوری OCR

پس از بحث نسبتاً مفصلی که در مورد TTS داشتیم، اکنون نوبت آن است که به بحث پیرامون یکی دیگر از جنبه های تکنولوژی که به کمک نابینایان آمده است بپردازیم.

این مورد، Optical Character Recognition) OCR) نام دارد.
در توضیح باید گفت که این نرم افزار قابلیت اسکن متون چاپی و تبدیل آنها به متن را فراهم می کند.

بدین ترتیب، فرد نابینا می تواند با اسکن کردن کتب، مجلات، فرمهای مختلف و غیره آنها را به متن تبدیل کرده و مستقلاً به مطالعه ی آنها بپردازد.

با توجه به اینکه این نرم افزارها کاربرد زیادی نیز برای افراد بینا دارد، شرکتهای گوناگونی به تولید آن پرداخته اند.

در واقع افراد بینا نیز با تبدیل متون کتب و پرونده های اداری و عدم تایپ متون با دست، می توانند به نحو شایانی در وقت و انرژی خود صرفه جویی نمایند.

اهمیت این نرم افزار برای افراد نابینا آنجا روشن می شود که توجه داشته باشیم که با اسکن کتب و تبدیل آنها به متن، می توان تعداد بسیاری از کتب را بر روی یک CD یا DVD ذخیره کرد.

بسیاری از نابینایان نیز این کتب الکترونیک را روی کتابخوان ها Book Readers ذخیره نموده و به مطالعه ی آنها می پردازند.

این فنآوری، تا حد زیادی افراد نابینا را از ضبط کتب بر روی نوار کاست وCD بی نیاز می کند.

در عین حال اگر به حجم بالای فایلهای صوتی و امکانات گران قیمتی که برای تولید این فایلها با کیفیت بالا مورد نیاز است توجه داشته باشیم، ارزش نرم افزارهای OCR برای افراد نابینا دو چندان می شود.

در اینجا به بررسی برخی از اینگونه نرم افزارها می پردازیم:

OmniPage:

این نرم افزار که یکی از بهترین نرم افزارهای OCR در جهان است، توسط شرکت

Nuance   تولید شده است.
آخرین نسخه ی این نرم افزار در زمان حال نسخه ی 17 می باشد.

این نسخه قابلیت تبدیل مستقیم متن اسکن شده به فایلهای رایج مانند PDF, HTML, RTF, DOC, TXT و حتی فرمت خاص Word 2007 یعنی DOCX را دارد. علاوه بر این، این نرم افزار می تواند متن اسکن شده را با TTS هایی که در خود نرم افزار OmniPage تعبیه شده برای کاربر به خواند.

یکی از مزایای این نرم افزار، وفاداری متن اسکن شده در شکل ظاهر و قالب متن Text Format و فونت به برگه هایی است که اسکن می شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر به آدرس

http://www.nuance.com/imaging/products/omnipage.asp
مراجعه فرمایید.

ABBYY FineReader:

این نرم افزار نیز دارای مشخصاتی شبیه OmniPage می باشد ولی قابلیت خواندن متون با TTS را ندارد و حتماً باید از نرم افزار دیگری مثلاً JAWS بعنوان یک صفحه خوان برای خواندن متون اسکن شده توسط این نرم افزار استفاده کرد.

ولی مزیت این نرم افزار نسبت به OmniPage قابل دسترس بودن آن برای کاربران نابینا می باشد و کار با آن نسبت به OmniPage ساده تر است.

این نرم افزار قابلیت اسکن متون به بیش از 180 زبان را دارد و برای برخی از این زبانها دارای فرهنگ لغت (Dictionary) می باشد که ضریب خطا در تشخیص متون توسط نرم افزار را کاهش می دهد.

هر دو نرم افزار فوق، در نسخه هایی برای Windows و Macintosh تولید شده اند.

برای کسب اطعالات بیشتر به آدرس

زیر

سر بزنید.

Readiris:

شاید منحصر به فردترین ویژگی این نرم افزار قابلیت اسکن کردن متونی است که به زبانهای عربی و فارسی می باشد.
با این حال، دقت این نرم افزار و بطور کلی تمام نرم افزارهایی که متون فارسی را اسکن می کنند، در حال حاضر چندان مطلوب نیست که این امر، به دلیل شکل خاص حروف و نقطه دار بودن حروف در زبان فارسی و استفاده از فونت های مختلف می باشد.

این نرم افزار OCR، در آخرین نسخه ی خود (Version 12) می تواند متون مختلف را در 120 زبان تشخیص دهد.
سازندگان این نرم افزار برای تنوع بخشیدن به آن، نسخه های مختلفی را از آن ارائه کرده اند. مثلاً، نسخه ای که قابلیت اسکن متون به زبان های آسیای شرقی را دارد و یا نسخه ای که متون را در زبان های خاورمیانه اسکن می کند.

نسخه ای از این نرم افزار برای کار روی سیستم عامل Macintosh نیز عرضه شده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر به این آدرس مراجعه فرمایید:

وب سایت نرم افزار Readiris

اما کار با این نرم افزارها و دشواری هایی که در جهت میزان دقت این نرم افزارها ممکن است برای افراد نابینا مشکل ساز شود، برخی از شرکتها را به فکر ابتکار دیگری انداخته است.

این شرکتها با استفاده از OCR های رایج کوشیده اند نرم افزارهایی را طراحی کنند که کنترل OCR توسط فرد نابینا را بسیار بیشتر کند.

بدین منظور، نرم افزارهایی طراحی شده که در هنگام اسکن کردن کتب و دیگر اسناد، میزان پیشرفت کار، جهت قرار گرفتن متون کاغذهای روی اسکنر، به روز خطاها، و بسیاری از موارد دیگر را برای کاربر نابینا بیان می کند و حتی پس از انجام اسکن و ویرایش های لازم می تواند متن را به طور مستقیم و بدون نیاز به نرم افزارهای دیگر به فایل های صوتی (Audio) تبدیل کند.

در حال حاضر، 2 نمونه ی مشهور از اینگونه نرم افزارها موجود است:

Kurzweil:

این نرم افزار علاوه بر موارد فوق، قابلیت ارسال فکس، دسترسی به کتابخانه های الکترونیک، دسترسی به دایرة المعارف های گوناگون، چندین فرهنگ لغت دو زبانه (Bilingual Dictionaries) و غیره را دارا می باشد.

در حال حاضر این نرم افزار از دو OCR یعنی OmniPage و Fine Reader در آخرین نسخه ی خود یعنی Kurzweil1000 Version 12 استفاده می کند.

نسخه ای از این نرم افزار برای سیستم عامل Macintosh نیز ارائه شده است.

این نرم افزار در نسخه های 1000 و 3000 تولید شده و نسخه ی ویژه ی Macintosh از نوع Kurzweil3000 می باشد.

برای دانلود نسخه ی آزمایشی و اطلاعات بیشتر به آدرس زیر سر بزنید:

Kurzweil Educational Systems

نمونه ی دیگر این نرم افزارها Open Book نام دارد که توسط شرکت Freedom Scientific تولید شده است.

این نرم افزار که فقط بر روی Windows نصب می شود، در بسیاری از قابلیتها شبیه Kurzweil است و علاوه بر این کاربران کمبینا را نیز فراموش نکرده است.

این نرم افزار امکان دسترسی کاربران به کتابخانه های الکترونیک
 Bookshare.org
 Baen Free Library
 و Project Gutenberg را فراهم می کند و امکان استفاده از اسکنر به عنوان دستگاه فتوکوپی و چاپ آن توسط چاپگر را به کاربر نابینا می دهد.

ضمناً هر دو نرم افزار فوق، امکان چاپ بریل متون اسکن شده را با استفاده ازچاپگرهای بریل را دارند. در مورد چاپگرهای بریل در مقاله ی جداگانه ای توضیحات لازم داده خواهد شد.

برای اطلاعات بیشتر به وب سایت زیر مراجعه فرمایید:

وب سایت شرکت فریدم ساینتیفیک

آخرین نرم افزار OCR که در اینجا در مورد آن خواهیم گفت، KNFB Reader نام دارد.

این نرم افزار برای نصب بر روی گوشیهای موبایل که دارای سیستم عامل Symbian60 Version 9XX باشند و دوربین آنها دست کم 5 مگا پیکسل باشد طراحی شده است.

در حال حاضر این نرم افزار بر روی گوشیهای Nokia 6220, Nokia N82 و Nokia N86 نصب می شود.

این نرم افزار از لنز دوربین گوشی به عنوان اسکنر استفاده می کند و پس از تشخیص متن اسکن شده قابلیت خواندن متن با استفاده از TTS و ذخیره سازی متن در فرمت های مختلف را دارد.

نکته ی جالب این نرم افزار این است که کاربر را راهنمایی می کند تا گوشی را در بهترین فاصله از کاغذ نگه دارد و میزان متنی را که در زمان اسکن جا افتاده است به او اطلاع می دهد.